Wałbrzych, woj. dolnośląskie, PL
Tegoroczny wyjazd wakacyjny miał być pod znakiem Ziemi Kłodzkiej. Zanim jednak dotarliśmy do Kłodzka – naszej bazy wypadowej, zaplanowałam wizytę w Wałbrzychu, gdzie celem była Stara Kopalnia. Lubię industrialne klimaty, a wałbrzyska kopalnia stała się niejako preludium całego wyjazdu, który zdominowany został przez… kopalnie, sztolnie i inne podziemia.
A gdy jeszcze działała prawdziwa kopalnia…
Dawno, dawno temu, a może wcale nie aż tak bardzo dawno, bo jeszcze raptem 30 lat temu, w Wałbrzychu wydobywano węgiel kamienny.
Pierwsze kopalnie w okolicach Wałbrzycha (niem. Waldenburg) istniały już w XVI w. Na początku XVII w. potwierdzone zostało istnienie kopalni w Białym Kamieniu (obecnie dzielnica Wałbrzycha), a więc w miejscu, o którym dziś Wam opowiem. Jednak za umowną datę powstania kopalni Fuchs (niem. Lis) przyjmuje się 1770 r. Przez lata zmieniały się nie tylko nazwy zakładu, ale i sposób wydobywania urobku, a nawet jak wiadomo przynależność państwowa.
Początkowo węgiel wydobywano metodą duklową, czyli drążąc pionowe szyby (dukle) o przekroju około 1 m i głębokości najwyżej kilku metrów. Węgiel wybierano… no tak… na około, po czym porzucano i drążono kolejną.
Kolejny etap to kopalnia sztolniowa, a następnie w XIX w. wdrożono model kopalni głębinowej. To z tego ostatniego okresu pochodzą zachowane do dziś budynki, należące obecnie do wałbrzyskiego Centrum Nauki i Sztuki.
Polska administracja przejęła kopalnię w lipcu 1945 r. W całej swej historii kopalnie Dolnośląskiego Zagłębia Węglowego były trudne i niebezpieczne. Ukształtowanie terenu i inne czynniki, na których kompletnie się nie znam, sprawiały, że praca górników była tam szczególnie uciążliwa i ryzykowna, a wydobycie balansowało na granicy opłacalności.
Lata 90. XX w. wyznaczyły kres górnictwa węglowego w tym rejonie, mimo faktu, że wydobywany tu antracyt jest wyjątkowo cennym surowcem w przemyśle i nie tylko. Dziś sprowadzamy go głównie z Australii. Ponoć.
Zapraszam do zakupu książeczki “Weronika szuka skarbów” – opowiastki dla dzieci i rodziców, inspirowanej zabawą w geocaching.
Zachować pamięć…
Na szczęście coś pozostało z wałbrzyskich kopalni. Coś, co pozwoli zachować pamięć i górniczą tożsamość regionu.
Opuszczona kopalnia nie popadła w smętną ruinę, jak wiele innych. Ewoluowała. Stała się Centrum Nauki i Sztuki, zachowując i udostępniając do zwiedzania zabytkowe obiekty przemysłowe i autentyczny górniczy park maszynowy.
Kompleks zwiedzany z przewodnikiem, odwiedzając łaźnię, lampownię, kotłownie, warsztat mechaniczny, budynki maszyn wyciągowych, nadszybia, wieże szybów “Julia”, “Sobótka” i “Dampf”, wieżę widokową, a także budynki zakładu przeróbki mechanicznej węgla, składającej się z pełnego ciągu technologicznego: sortowni, płuczki i flotacji.
Odwiedzamy także coś w rodzaju takiego typowego muzeum, gdzie eksponowane są m.in. sztandary, mundury górnicze, stare fotografie, barbórkowe kufle, lampy, aparaty ucieczkowe i inne wyposażenie, a także kopalniana dyspozytornia.
W maszynowni szybu „Sobótka” obejrzeliśmy zabytkową elektryczną maszynę wyciągową, która wraz z przetwornicą prądu zmiennego na stały, pracowała w Wałbrzychu nieprzerwanie od 1912 r. aż do zamknięcia zakładu.
Ważny element wycieczki to spacer podziemnym korytarzem, pokazującym drobną namiastkę warunków pracy wałbrzyskich górników.
Najmłodsza do tej pory stanowczo unikała podziemi, tutaj się poddała, nie wiedząc, że to dopiero początek… :]
Maszyny górnicze znajdziemy również na wystawie plenerowej wśród pokopalnianych budynków. Niestety, zwiedzaliśmy Starą Kopalnię w ulewnym deszczu, więc na zewnątrz to tak galopkiem raczej przebiegaliśmy, no cóż…
Z wieży widokowej jest ponoć zachwycająca perspektywa na góry itp. No niestety, nas pogoda nie rozpieszczała, więc widoki takie se, aczkolwiek zawsze coś 🙂
Geocaching
GEOskrytek na terenie Starej Kopalni jest kilka. Niestety, lejąca się z nieba woda skutecznie zniechęciła mnie do poszukiwań i koniec końców udało się dorwać tylko jedną symboliczną. I to jeszcze musiałam prosić o pomoc, bo z moim wzrostem siedzącego kota, to sobie mogłam ino popatrzeć na pojemnik, heh…
- Julia (GC)
Informacje praktyczne
ładowanie mapy – proszę czekać…
 |
 Stara Kopalnia w Wałbrzychu |
- Aktualne ceny biletów.
- Bilety do Starej Kopalni można też kupić online (KLIK).
- Dla turystów dostępny jest duży bezpłatny parking.
- Zwiedzanie z przewodnikiem zajmuje tak około 2 godzin, może ciut mniej.
- Kilka razy przemieszczamy się po schodach, więc zwiedzanie z dzieckiem w wózku to tak niekoniecznie.
Jeśli podoba Ci się ten artykuł, zapraszam do polubienia fanpage’a strony na Facebooku. Będziesz na bieżąco z wszystkimi nowościami.
Źródła (dostęp 20.08.2020 r.)