Nowogrodziec – Ołdrzychów, powiat lwówecki, woj. dolnośląskie, PL
Miejsca takie, jak dawna klinkiernia w Ołdrzychowie niezmiennie mnie fascynują, choć niestety rzadko mam okazję je odwiedzać.
No nic, zapraszam na krótki opis i parę fotek dla potomności. Fabryka z miesiąca na miesiąc ulega coraz większej degradacji, więc nie wiadomo, jak długo jeszcze przetrwa.
Klinkiernia w Ullersdorf
Wytwórnię cegły klinkierowej w Ołdrzychowie (niem. Ullersdorf) założył niejaki Josef Hersel, a produkcja w zakładzie ruszyła w 1864 r. (aczkolwiek w jednym ze źródeł znalazłam info, że fabryka powstała w latach 80. XIX w.)
Produkowano tu różne rodzaje cegieł klinkierowych, płyty chodnikowe, szkliwione płytki ceramiczne, ceramiczne pustaki, nagrobki i inne figury, a także elementy dekoracyjne, tak charakterystyczne dla ówczesnego budownictwa.
Jak na tamte czasy, fabryka była nowoczesna i wydajna, a zatrudnionych tu było ponad 200 osób.
W pobliżu był nawet przystanek kolejowy z małą poczekalnią (chyba) i szaletem, służący nie tylko mieszkańcom wsi, ale i właśnie pracownikom klinkierni.
Zresztą na potrzeby fabryki, dołożony był trzeci tor – bocznica.
Podobno pozostałości tej infrastruktury dotrwały jeszcze do lat 80. XX w. Dziś w miejscu dawnego przystanku kolejowego i załadowni rosną niemałe już drzewa, no cóż…
Zapraszam do zakupu książeczki “Weronika szuka skarbów” – opowiastki dla dzieci i rodziców, inspirowanej zabawą w geocaching.
Źródło: polska-org.pl
Klinkiernia “Ołdrzychów” w XXI w.
Kiedy jesienią 2019 r. odwiedziliśmy dawną klinkiernię w Ołdrzychowie, byłam pewna, że zakład upadł w latach 90. XX i od tego czasu niszczeje. Właściwie to równie dobrze mogłoby się okazać, że cegieł nie produkuje się tu od czasów II wojny światowej, bo stan budynków jest delikatnie mówiąc opłakany.
A tu niespodzianka! Fabryka działała jeszcze na początku XXI w.!
Obecnie tak w sumie nie bardzo wiadomo, do kogo klinkiernia należy. Podobno właścicielem jest jakaś firma – słup, której jedyny adres korespondencyjny to właśnie ten zrujnowany zakład. Znaczy są nieuchwytni, choć jest to dla mnie nie do pojęcia w dzisiejszych czasach.
Mało tego! Znalazłam w necie przedruk chyba jakiegoś katalogu firmy z początku XXI w. Wygląda na to, że do końca zakład działał i chyba miał się nie najgorzej. A potem czegoś zabrakło, coś się zadziało i klops.
Ostatnia reklama?
W ostatnich latach swojej działalności klinkiernia “Ołdrzychów” stanowiła ewenement co najmniej na skalę kraju.
Do wyrobu cegieł stosowano bowiem tradycyjne piece komorowe. Ich eksploatacja jest kosztowna, a cykl produkcyjny jest dziesięć razy dłuższy, niż przy zastosowaniu nowoczesnych pieców tunelowych. Wypalanie trwa aż 14 dni, podczas których uzyskuje się bardzo wysoką temperaturę, dzięki czemu powstaje produkt o bardzo silnym spieku, niskiej nasiąkliwości i wysokiej wytrzymałości na ściskanie (około 45 MPa) – im ciemniejszy kolor cegły, tym niższa nasiąkliwość i wyższa odporność na ściskanie.
Zakład reklamował się właśnie tradycyjnym procesem technologicznym, który pozwalał na wykonanie nie tylko doskonałej jakości cegieł o świetnych parametrach, które idealnie sprawdzą się do budowy nowych domów, ale i elementów niezbędnych do renowacji zabytkowych budowli.
W magazynach klinkierni znajduje się kilka tysięcy różnych form do pras, według których produkowano klinkiery. Każda z tych form może zostać użyta ponownie. Można też według wzoru odtworzyć każdą kształtkę.
Co stało się z tym magazynem? Czy formy leżą gdzieś zniszczone pod zwalonymi stropami? A może spłonęły w którymś z kilku pożarów, wznieconych na terenie zakładu? Ech…
Pokażę Wam, jak to wszystko wygląda teraz, a właściwie, jak wyglądało w październiku 2019 r. Niestety, jestem praktycznie pewna, że dziś jest tam jeszcze gorzej :/
Obraz nędzy i rozpaczy. Żal takich miejsc, zwłaszcza, że znajdowały się tu i unikalne piece, i te formy, i sama technologia zasługiwała na zachowanie. Szkoda, że u nas nic się nie opłaca…
Wiem, że to mrzonki, ale taki skansen – muzeum techniki to naprawdę mógłby być hit. Ale nie będzie, wiadomo… Arrivederci, klinkiernio!
A czasem dzieje się tam…
Informacje praktyczne
ładowanie mapy – proszę czekać…
 |
 Dawna klinkiernia Ołdrzychów |
- Na teren dawnej klinkierni można bez przeszkód wjechać autem, a i miejsca do zaparkowania jest dość. Tylko trzeba uważać na porozbijane szkło.
- Po fabryce można się swobodnie przemieszczać, ale trzeba uważać, zwłaszcza, jakby ktoś chciał wchodzić do budynków. Wówczas patrzcie i w górę, w i dół – brak stropów, zwisające resztki, gotowe zwalić się na głowę, dziury w podłodze itp.
- Dzieci oczywiście nie puszczamy samopas.
Jeśli podoba Ci się ten artykuł, zapraszam do polubienia fanpage’a strony na Facebooku. Będziesz na bieżąco z wszystkimi nowościami.
Źródła (dostęp 22.03.2020 r.)
- polska-org.pl: Ładownia kolejowa Ołdrzychów (d. przystanek), Ołdrzychów
- Telewizja Bolesławiec (Youtube): Dawna Klinkiernia w Nowogrodźcu
- Fanpage RDExploracja: Klinkiernia – ku końcowi
- klinkierbud.pl: Dzisiaj rzadko już wykorzystuje się do produkcji klinkieru tradycyjne piece komorowe