Gdańsk, woj. pomorskie, PL
Przy nabrzeżu tuż obok Spichlerzy na Ołowiance stoi zacumowany statek-muzeum SS “Sołdek”, będący oddziałem Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Oczywiście i na jego pokład się wdrapaliśmy!
Pierwszy polski powojenny rudowęglowiec
Rudowęglowiec SS “Sołdek” to pierwszy statek pełnomorski wyprodukowany w Polsce po II wojnie światowej.
Masowiec o napędzie parowym, przystosowany do przewozu węgla i rudy, zwodowano w listopadzie 1948 r. w Stoczni Gdańskiej.
Ciekawiła mnie nazwa statku – skąd się wzięła i co oznacza? I tu zaskoczenie. “Sołdek” to nazwisko! Zdecydowano bowiem, że pierwszy wyprodukowany w powojennej Polsce statek otrzyma imię na cześć najefektywniejszego przodownika pracy ze Stoczni Gdańskiej. Robotniczą rywalizację, wyrabiając 206% normy, wygrał traser Stanisław Sołdek i to jego nazwisko stało się nazwą rudowęglowca.
Matką chrzestną statku została żona Stanisława – Helena Sołdek.
A co oznaczają litery SS przed nazwą? To skrót od “steam ship”, czyli parowiec, ot i cała tajemnica.
W ciągu ponad 30 lat służby SS “Sołdek” odbył 1478 rejsów morskich, przewożąc jakieś 3,5 mln. ton ładunku.
Zapraszam do zakupu książeczki “Weronika szuka skarbów” – opowiastki dla dzieci i rodziców, inspirowanej zabawą w geocaching.
“Sołdek” był pierwszym – prototypowym – modelem masowca B30, produkowanego w latach 1948 – 1954 w Stoczni Gdańskiej. Pod polską banderą pływało ich w sumie 6, reszta (23 sztuki) trafiła do “bratniego” ZSRR.
Statek szmuglerów?
Podobno w czasach swojej służby “na morzach i oceanach”, polskie masowce były istnym przemytniczym eldorado.
Oficjalnie z kraju wypływał węgiel, sprzedawany do krajów Europy Zachodniej, m.in Belgii, Szwecji, Danii, Niemiec. Ze Szwecji przypływała natomiast do Polski ruda żelaza.
W wielkich ładowniach, czarnych od węgla maszynowniach i wielu innych trudno dostępnych zakamarkach w rejs wypływały też ogromne ilości nielegalnie przewożonych towarów.
Za żelazną kurtynę wybywał ponoć spirytus i papierosy, z kolei do Polski przemycano towary zdecydowanie deficytowe i “takie jakby luksusowe”, m.in. kawę, kosmetyki, dżinsy i inne ciuchy, wkłady do długopisów (!) i wiele wiele innych.
“Sołdek” na muzealnej emeryturze
Ostatni swój rejs “Sołdek” odbył pod koniec 1980 r.
Początkowo muzealną emeryturę miał odbywać w Szczecinie – swoim porcie macierzystym, jednak koniec końców przekazany został ówczesnemu Centralnemu Muzeum Morskiemu w Gdańsku.
Po remoncie i przystosowaniu do zwiedzania, zaparkował na gdańskiej Ołowiance i od lipca 1985 r. udostępniony jest turystom jako statek-muzeum.
Co roku odwiedza go ponad 30 000 gości. Odwiedziliśmy “Sołdka” i my 🙂
Rudowęglowiec zwiedzamy zgodnie ze strzałeczkami, rozpoczynając od dwóch ładowni, w których obecnie prezentowane są wystawy.
W ładowni nr 3 oglądamy wystawy czasowe, natomiast w ładowni nr 4 – wystawę stałą poświęconą historii pierwszego polskiego masowca.
Dalej wędrujemy po statku, oglądając kolejne jego pomieszczenia. Maleńkie klitki kabin, kuchnia, fantastyczna maszynownia, sterownia, wąziutkie przejścia pomiędzy nimi – wszystko to daje całkiem niezły wgląd w to, jak wyglądało życie i praca marynarzy podczas morskich rejsów.
Polecamy!
Informacje praktyczne
ładowanie mapy – proszę czekać…
 |
 Narodowe Muzeum Morskie – Spichlerze na Ołowiance |
 |
Statek-muzeum SS ‘Sołdek’ |
 |
Brama Żuraw |
- Statek-muzeum SS “Sołdek” – jako oddział Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku – ma świetnie opracowane informacje praktyczne.
- Podczas zwiedzania statku uważajcie na maluchy. Jest tu niestety wiele miejsc potencjalnie niebezpiecznych dla kilkuletniego dziecka, więc po prostu nie puszczajcie takich małych srajtków samopas.
Jeśli podoba Ci się ten artykuł, zapraszam do polubienia fanpage’a strony na Facebooku. Będziesz na bieżąco z wszystkimi nowościami.
Źródło (stan na 29.09.2019 r.)
- nmm.pl: Sołdek,
- Wikipedia: SS Sołdek, Lista skrótowców przed imionami statków, Rudowęglowiec, Stanisław Sołdek,
- radiogdansk.pl: Poznaj tajemnice Sołdka. Nosi nazwisko przodownika pracy i był rudowęglowcem,
- trojmiasto.pl: Był statkiem szmuglerów, jest dobrem kultury. Sołdek dziś kończy 65 lat.