Kościelniki Górne, powiat lubański, woj. dolnośląskie, PL
Dziś zapraszam na ciąg dalszy zwiedzania Kościelników. Neoklasycystyczna kaplica w Kościelnikach Górnych z przełomu XIX i XX w. zachowała się w zaskakująco dobrym stanie.
Jaka jest jej historia? Zapraszam do poczytania 🙂
Historia mauzoleum rodziny von Carnap
Majątek w Ober Steinkirch od 2. połowy XIX w. należał do rodziny von Carnap. Więcej znajdziecie we wpisie nt. pałacu w Kościelnikach Górnych.
Zapraszam do zakupu książeczki “Weronika szuka skarbów” – opowiastki dla dzieci i rodziców, inspirowanej zabawą w geocaching.
Kaplica w Kościelnikach Górnych została wybudowana na przełomie XIX i XX w. jako mauzoleum grobowe tejże familii.
W podziemiach kaplicy znajduje się spora krypta, gdzie złożone zostały ciała trojga członków rodziny. Pierwszy spoczął tu w 1904 r. Rüdiger Peter Kaspar Albert (ur. 1890 r.) – czternastoletni syn Johanna Rüdigera Ludwiga i Ilse von Carnap. W 1914 r., obok syna pochowany został Johann Rüdiger Ludwig. Jako ostatnią pochowano tu prawdopodobnie Ilse von Carnap. Niestety, nie jest znana data jej śmierci, ale myślę, że mogło to być już w czasie II wojny światowej.
Gdzieś w pobliżu mauzoleum znajdował się podobno cmentarz, po którym właściwie nie ma już śladów.
Po II wojnie światowej…
No cóż… los kaplicy i grobowca był dość standardowy. Kaplica zniszczona, zdewastowana; zbezczeszczone szczątki dawnych właścicieli Kościelników Górnych.
Po co? Dlaczego? Pewnie raz, że to niemieckie, a dwa, że zwłoki, być może, pochowano z jakimiś kosztownościami. Trudne czasy generują wzrost liczby hien cmentarnych i innych takich, którym zanika poczucie przyzwoitości.
Mimo wszystko, ta konkretna budowla miała szczęście (w przeciwieństwie do tego miejsca i tego też).
W 1961 r. została zaadaptowana na punkt katechetyczny i spełniała tę funkcję do 1990 r.
Od 1990 r. odprawiane są tu Msze św. oraz sprawowane sakramenty Chrztu św. i Małżeństwa, a kaplica mszalna stała się filią parafii pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Kościelniku. Biskup Legnicki Stefan Cichy w 2014 r. nadał jej tytuł pw. Św. Jana Pawła II.
W 2012 r. krypta grobowa rodziny von Carnap została ponownie otwarta (bo prawdopodobnie w latach 60. XX w. została zamurowana). Pomieszczenie wyglądało ponoć dramatycznie. Udało się jednak przywrócić mu godny stan, łącznie z uporządkowaniem szczątków zmarłych. Po przeprowadzeniu stosownych prac, wejście zostało z powrotem zamurowane.
Nieco makabryczne wspomnienie
U mnie zawsze musi być jakaś opowieść, więc i tu będzie takie nietypowe wspomnienie.
Otóż gdzieś tak w latach 1951 – 1952 w pobliskiej Szyszkowej zorganizowano półkolonie dla okolicznych dzieciaków. Kierownikiem tychże był student medycyny, Żyd podobno. Pewnego dnia zabrał dzieciarnię na spacer do kaplicy w Kościelnikach Górnych. Wszystko było pootwierane, choć podobno w całkiem nie najgorszym stanie: stały jeszcze ławki, zachował się ołtarz.
Wg mojego opowiadacza, zejście do krypy znajdowało się w absydzie po prawej stronie od wejścia. W podziemiach stały trzy miedziane trumny. W każdej wyrąbany był nieregularny otwór o średnicy mniej więcej 15 cm – z boku, na wysokości głowy zmarłego.
I o!
Kaplica mszalna dziś
Pierwszy raz byliśmy tu w 2015 r. i z tego roku pochodzi część zdjęć. Nie bardzo można je rozróżnić, bo i pora roku, i pora dnia zbliżone bardzo.
Kaplica, jak widzicie, jest bardzo malownicza, a jej stan jest naprawdę niezły, jak na tego rodzaju obiekt. Codziennie o godz. 16.00 odprawiane są tu Msze św. i na jedną z nich udało nam się trafić. Dzięki temu, mogłam zrobić zdjęcia wnętrza!
Nad wejściem możemy przeczytać złocony napis: SELIG SIND DIE TOTEN DIE IN DEM HERRN STERBEN (aczkolwiek nie jestem pewna, czy dobrze odszyfrowałam gotyckie litery). Ma to znaczyć: „Błogosławieni, którzy w Panu umierają”.
Ponad napisem umieszczono kartusz z herbem rodziny von Carnap. Na herbowej tarczy widzimy gwiazdę oraz coś, co po niemiecku zwie się Pferdepramme i wychodzi na mi, że jest to wędzidło czy coś w tym stylu – w każdym razie służy do poskramiana koni (a ja myślałam, że to cyrkiel!).
Kartusz zwieńczony jest szlachecką koroną.
Będę teraz imponować wiedzą, uwaga 😉 Wg metody szrafowania, górne pole z gwiazdą (złotą?) jest koloru białego, natomiast Pferdepramme mieści się na dolnym polu w kolorze niebieskim, o!
Nasz region obfituje w takie perełki, a geocaching niejako wymusza szwendanie się po tego typu miejscówkach. Wiecie… a to szukamy, a to zakładamy kesza, a to z rozpędu zapuszczamy się w miejsca, które może nadadzą się do okeszowania?
O! Jeszcze coś sfotografowałam. Coś jakby wejście do piwnicy/ lodowni? Ktoś ma pomysł lub wiedzę, co to jest i czemu znajduje się w okolicach mauzoleum i dawnego cmentarza? Skojarzyło mi się… no… z kostnicą, ale to chyba zbyt wydumany pomysł. Może po prostu w pobliżu stał dom mieszkalny i jedyne, co po nim zostało to właśnie piwnica?
Backstage
Sporo zdjęć kaplicy i okolic to dzieło Wi. To tu Wi zrobiła również zdjęcie do tekstu, który rozbawił niejednego keszera/ rodzica, a na pewno pomógł mi uświadomić sobie, że nie tylko u nas zdarza się patologia wycieczkowa.
Dzięki dziecku, biegającemu z aparatem, my – staruchy – mamy parę wspólnych zdjęć. Co prawda głównie od tyłu, ale co tam!
Informacje praktyczne
- Do kaplicy można dojechać samochodem. Gruntowa droga jest wąska, ale spokojnie przejezdna. Można też zatrzymać się koło pałacu w Kościelnikach Górnych i zrobić sobie krótki spacer.
- Msze św. odprawiana są tu (chyba) codziennie o godz. 16.00.
Źródła (stan na 26.02.2018 r.):
- dokumentyslaska.pl: Kościelniki Górne. Mauzoleum rodziny von Carnap,
- szyszkowa.info: Z kart historii Kościelników,
- Wikipedia: Szrafowanie.
- Informacje z tablicy, umieszczonej na budynku kaplicy.